พัฒนาการไม่สมวัย จะรู้ได้ไง

[น่ารักสุดๆ]

พัฒนาการไม่สมวัย จะรู้ได้ไง (M&C แม่และเด็ก)
โดย: ปัณณ์

             พ่อแม่ก็สามารถสังเกตลูกน้อยของตัวเองในระดับเบื้องต้นได้ ว่าพัฒนาการของลูกมีปัญหาหรือเปล่า เพราะความผิดปกติบางอย่างก็อาจบอกได้จากพัฒนาการเหมือนกัน

หม่ำ ๆ ร้อง ๆ 0-3 เดือน

อย่างนี้สิปกติ

          หันหน้าไปหาเสียงพูดหรือเสียงเพลง

          มองและหันหน้าตามของที่เคลื่อนไหว

          แสดงอารมณ์ทางสีหน้าเมื่อเจอคนที่คุ้นเคย

          มองและหันตามของเล่นที่เคลื่อนไหว

          เริ่มตีสิ่งของและคว้าเข้ามาหาตัว

          ส่งเสียงอืออา ตอบรับเสียงที่ได้ยิน

          ตาสามารถเคลื่อนไหวไปมาได้

          มีความสนใจต่อสิ่งต่างๆ ได้นานระดับหนึ่ง

มีแนวโน้มผิดปกติ

         ไม่สะดุ้งหรือตกใจเมื่อเกิดเสียงดัง

         ไม่มองตามมือตนเองเลย

         ไม่ยิ้มหรือมีปฏิกิริยาตอบสนองเมื่อคุยเล่นด้วยหลังอายุ 2 เดือน

         ไม่มองตามของเล่นเลยเมื่ออายุ 2-3 เดือน

         ไม่ยอมจับหรือถือของเล่นเมื่ออายุ 3- เดือน

         ไม่ทำเสียงครางเมื่ออายุ 3- เดือน

         ตาเขตลอดเวลา (อาการตาเขบางครั้งยังถือว่าปกติ)

         ไม่สนใจคนแปลกหน้าหรือสิ่งแวดล้อมใหม่ๆ เลย

         เล่นเสริมพัฒนาการ โมบายล์ปลาตะเพียนที่มีสีสันสดใส เปิดกล่องเพลงหรือร้องเพลงให้ลูกฟัง

อ้อแอ้ไขว่คว้า -7 เดือน

อย่างนี้สิปกติ

          ยันตัวเริ่มคลาน อาจจับสิ่งของเพื่อดึงตัวเองขึ้น

          นั่งได้นานแม้ไม่พยุง และเริ่มหยิบจับของเล่น

          ถือของได้ข้างละอัน อาจจับมากระทบกัน

          ชอบดูดนิ้วและเริ่มหยิบอาหารเข้าปาก

          พลิกคว่ำได้คล่องแคล่ว

          ตามองตามสิ่งของไปในทางเดียวกัน

          ชอบของเล่นมีเสียง

          มีอารมณ์คึกคักบ่อยขึ้น

          แสดงความต้องการเป็นคนหนึ่งในสังคม

มีแนวโน้มผิดปกติ

         เคลื่อนไหวขาไม่คล่อง กล้ามเนื้อแข็งและเกร็ง

         เวลาจับอยู่ในท่านั่ง ตัวอ่อนปวก- เปียก ศีรษะตกไปอยู่ด้านหลัง

         ใช้มือได้ข้างเดียว

         เอาของใส่ปากลำบาก

         ไม่พลิกตัวเองเมื่ออายุ 5 เดือน

         ตาข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างเบนออกข้างนอกหรือเข้าข้างใน

         ไม่หันตามเสียง

         ไม่หัวเราะเสียงดังเมื่ออายุ 6 เดือน

         ไม่เล่นจ๊ะเอ๋หรือตอบสนองคนรอบข้าง

          เล่นเสริมพัฒนาการ ลูกบอลนิ่ม ๆ สีสดใส เล่นแล้วเกิดเสียง ของเล่นที่มีลูกปัดข้างใน เขย่าแล้วเกิดเสียงหนังสือเด็กรูปสัตว์สามมิติ

ต้วมเตื้ยม เตาะแตะ - 12 เดือน

อย่างนี้สิปกติ

          ยืนได้ด้วยตัวเองตามลำพัง อาจโยกตัวเล่นไปมา

          ค้นหาของที่เอาไปซ่อนต่อหน้าได้สำเร็จ

          พูดได้มากกว่าคำว่า พ่อ แม่ ชอบพูดงึมงำคนเดียว

          รู้สัญลักษณ์ของวัตถุ เช่น พูดคำว่าหมาก็ทำเสียงคำรามตาม

          ชี้ของผ่านกระจกใสได้

มีแนวโน้มผิดปกติ

         ยังไม่คลานและไม่ยอมยืนเมื่อจับให้ยืน

          ไม่ค้นหาของที่ซ่อน แม้เด็กจะเห็นว่าซ่อนที่ไหน

          ไม่เรียกพ่อแม่หรือคำง่ายๆ เมื่ออายุ 1 ปี

          ไม่เรียนรู้ท่าทางเช่น บ๊ายบาย สั่นศีรษะ

          ไม่ชี้ที่รูปหรือสิ่งของ
          เล่นเสริมพัฒนาการ หัดดื่มน้ำจากถ้วย หัดเล่นกับพี่น้อง หรือเพื่อน หนังสือสีสดที่มีตัวสัตว์และตัวหนังสือหรือตัวเลข

พัฒนาการดีหรือไม่ มาจาก

          สุขภาพเด็ก แน่นอนค่ะ หากเด็กที่มีสุขภาพดี จะมีพัฒนาการที่เร็วและสมบูรณ์กว่าเด็กที่อ่อนแอ เพราะกำลังในการเคลื่อนไหว ของเด็กที่อ่อนแอจะมีน้อยกว่านั่นเอง

          ความสุข เด็กที่มีความสุข ความสบายใจ อยู่ในครอบครัวที่อบอุ่น จะมีพัฒนาการที่รวดเร็วกว่าในครอบครัวที่หย่าร้าง หรือให้ความอบอุ่นกับเด็ก ไม่เพียง-พอ เพราะภาวะเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อจิตใจ ทำให้เด็กเกิดความเครียดและรู้สึกเศร้าหมองได้

          ความแกร่ง เด็กที่มีความแกร่งนั้น เกิดมาจากความรักความอบอุ่นของพ่อแม่ที่ให้เขาอย่าง เพียงพอ จนทำให้เขามีความมั่นใจ รู้สึกปลอดภัย กล้าที่จะเรียนรู้ ต่อสู้กับปัญหาเฉพาะหน้าได้ในอนาคต

 สมองผิดปกติ

          พัฒนาการ ที่ผิดปกติและอันตรายที่สุดคงจะหลีกหนีความผิดปกติของสมองไม่ได้ เพราะความผิดปกติของสมองเป็นเรื่องที่ละเอียดอ่อนและรักษาได้ลำบาก ซึ่งความผิดปกตินี้สังเกตได้จากพัฒนาการตั้งแต่เล็กเช่น การไม่สนใจสิ่งแวดล้อมหรือสิ่งรอบข้างทั้งๆ ที่ถึงวัยที่สมควรแล้ว คลานหรือเดินงุ่นง่านอยู่คนเดียว น้ำลายยังไหลมุม ปากแม้อายุเกิน 1 ขวบแล้ว จับโน่นนี่ไร้เป้าหมาย ซึ่งเรา อาจต้องช่วยลูกในการฝึกกิจกรรมพัฒนาสมอง เล่นเกม พูดคุยกับลูกบ่อยๆ เพื่อให้ลูกได้พัฒนาให้มากที่สุด

การได้ยินผิดปกติ

          หากลูกเราไม่มีอาการตกใจเวลาเสียงดังหรือเรียกแล้วไม่หันตามเสียง แกอาจมีปัญหาการได้ยินก็เป็นได้ ลองสังเกตดูและรีบตัดสินใจพาลูกไปปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง เพื่อให้การดูแลรักษาได้ทันท่วงที

          เห็นแบบนี้พ่อแม่อย่าเพิ่งตกใจหรือกังวลจนมากเกินไป เพราะพัฒนาการของเด็กแต่ละคนไม่เหมือนกัน อาจช้าหรือเร็วไปจากเกณฑ์มาตรฐานทั่วๆ ไป หรืออาจเกิดจากองค์ประกอบอื่น ๆ

          ตัวอย่าง เช่น การที่เด็กใช้มือข้างเดียวหยิบจับของบ่อยๆ อาจจะเป็นเพราะเด็กมีความถนัดในมือข้างใดข้างหนึ่งมากเกินไป หากสังเกตอีกระยะหนึ่ง เด็กก็ยังไม่ใช้มืออีกข้างก็ควรจับมือเด็กข้างนั้นให้ จับหรือถือของเล่น เพื่อช่วยเด็กในการพัฒนากล้ามเนื้อค่ะ แต่ขณะเดียวกันถ้ามือเด็กดูไม่มีแรง หยิบจับของไม่ได้เลย เห็นทีควรปรึกษาแพทย์จะดีกว่าและอยากฝากไว้สักนิดค่ะว่า ข้อมูลทั้งหมดนี้เป็นเพียงเกณฑ์เปรียบเทียบคร่าว ๆ ไม่ใช่มาตรฐานตายตัว เพียงแต่ถ้าคุณพ่อคุณแม่รู้จักสังเกตลูก และพบสิ่งผิดปกติได้ไวก็จะได้แก้ไขได้ทันท่วงทีค่ะ