|
หัวข้อ: สอนศิลป์ ไม่กินกัน ที่มาและความหมาย เริ่มหัวข้อโดย: น่ารักสุดๆ ที่ พฤษภาคม 25, 2011, 12:38:02 PM สอนศิลป์ ไม่กินกัน ที่มาและความหมาย
สำนวน ศรศิลป์ไม่กินกัน มีที่มาจากวรรณคดีเรื่องรามเกียรติ์ ตอนพระมงกุฏพระลบลองศร - ปล่อยม้าอุปการค่ะ เนื้อเรื่องมีอยู่ว่า พระมงกุฏพระลบโอรสพระรามนางสีดา ลองยิงศรที่พระฤๅษีเสกให้ ศรไปถูกต้นรังซึ่งเป็นหลักโลก สะท้านสะเทือนไปทั้งสามโลก พระรามถามพิเภกดู รู้ว่ามีผุ้มีฤทธิ์ลองฤทธิ์ จึงให้ปล่อยม้าอุปการแล้วให้หนุมานตามไป มีสารผูกคอม้าไปว่าถ้าใครอ่อนน้อมต่อพระรามก็ให้เคารพสารและม้านี้ ม้ามาถึงป่ากาลวาตที่พระลบพระมงกุฏอยู่ เด็กทั้งสองไม่เคยเห็นม้า อ่านสารดูก็ไม่เข้าใจ เลยจับม้าขี่เล่น หนุมานเห็นว่า2กุมารโอหัง จะเข้าจับตัว กลับถูกสองกุมารตีสลบ แล้วสักหน้าเขียนมนต์ผูกมาว่าให้นายเท่านั้นที่แก้มนต์ได้ พระรามโกรธ ให้พระพรตพระสัตรุดยกทัพมาจับตัวได้พระมงกุฏมา (พระรามไม่รู้ว่าเป็นลูก เพราะสั่งประหารนางสีดาซึ่งกำลังทรงครรภ์ แต่พระลักษมณ์ปล่อยตัวไป ) พระลบมาช่วยแก้พระมงกุฎไปได้ พระรามยกทัพตามไป ได้สู้กัน แต่ศรของทั้งสองฝ่าย (พ่อ ลูก)ไม่ทำอันตรายกัน ศรพระรามกลายเป็นขนมนมเนยตกลงตรงหน้า2กุมาร ศรพระมงกุฏกลายเป็นพวงดอกไม้บูชาพระราม พระรามจึงรู้ได้ว่าเป็นลูกค่ะ ในที่นี้ ศิลป์ หมายถึง คันธนู ส่วน ศร คือ ลูกธนู ศรศิลป์ไม่กินกัน หมายความว่า ลูกธนูที่แต่ละฝ่ายยิงใส่กันนั้นไม่สามารถทำอันตรายกันได้ ข้อความนี้ปรากฏในวรรณคดีเรื่องรามเกียรติ์ตอนที่พระรามต่อสู้กับพระมงกุฎซึ่งเป็นลูก โดยที่ไม่รู้ว่าเป็นพ่อลูกกัน พระรามแผลงศรเพื่อสังหารพระมงกุฎ แต่ศรนั้นกลับกลายเป็นอาหารทิพย์ตกลงหน้าพระมงกุฎ และเมื่อพระมงกุฎแผลงศรไปยังพระราม ศรก็กลายเป็นข้าวตอกดอกไม้แสดงความเคารพพระราม สำนวนนี้ แต่เดิมจึงหมายความว่า ทำร้ายกันไม่ได้ แต่ต่อมากลายความหมายไป หมายถึง การที่คน ๒ ฝ่ายไม่ถูกกันไม่ลงรอยกัน ที่มา : บทวิทยุรายการ "รู้ รัก ภาษาไทย" ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๐ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น. |